ျမစိမ္းေတာင္မွ သာသနာ့ ေအာင္လံ
သန္႔ဇင္
အမည္ေလးက လွသည္။ တိုက္ႀကီးျမိဳ ့နယ္ဘက္မွာ ျမစိမ္းေတာင္ ရွိသည္ဟု ၾကားဖူးသည္မွာ ၾကာခဲ့ၿပီ။ ရန္ကုန္ႏွင့္ တိုက္ႀကီးက မိုင္ (၅၀)ခန္ ့သာၿဖစ္၍ ဘာမွမေဝးလွပါ။ သို ့ေသာ္ မေရာက္ျဖစ္ခဲ့။ မိမိသည္ ျမန္မာျပည္ ေနရာအေတာ္ မ်ားမ်ားရွိ အဓိ႒ာန္ဝင္ရာေတာင္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား၌ အဓိ႒ာန္ ဝင္ခဲ့ဖူးပါသည္။ ယခု ျမစိမ္းေတာင္ကိုေတာ့ မေရာက္ခဲ့ပါ။ နီးလ်က္ႏွင့္ေဝးေနျခင္းျဖစ္ပါသည္။ သို ့ျဖစ္၍ အားလပ္ေသာေန ့တစ္ေန ့၌ မိတ္ေဆြျဖစ္သူ ျမန္မာ့ဆိပ္ကမ္းအာဏာပိုင္မွ သေဘၤာဆလင္းႀကီး ကိုေမာင္ခ်ိဳ ႏွင့္အတူ ျမစိမ္းေတာင္ရွိရာ တိုက္ႀကီးျမိဳ႕နယ္ဘက္သို ့ ေရာက္ ခဲ့ ပါေတာ့သည္။
မိုးသည္ ေစြမလိုလိုႏွင့္ သည္းေနလိုက္သည္မွာ ဘယ္အၿငိဳး ေႀကာင့္မွန္းမသိ။ မုတ္သံုမိုးသည္ ရန္ကုန္ေန ျပည္သူလူထုအား ႏွိပ္စက္ေနသည္မွာ ၾကာခဲ့ၿပီ။ သြားမည္ဟု ဆံုးျဖတ္ၿပီးျဖစ္၍ မိုးရြာရြာ၊ ေနပူပူ ဂ႐ု မစိုက္ေတာ့။ တိုက္ႀကီးၿမိဳ ့လယ္ ဆိုင္ကယ္သမားမ်ားရွိရာ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ ေရာက္သည္ အထိ မိုးကေတာ့ ရြာေကာင္းတုန္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ကၽြမ္းက်င္မႈရွိပုံရေသား ဆိုင္ကယ္သမားေလး ေမာင္ ထင္လင္း ကို ျမစိမ္းေတာင္သို႕ လိုက္ပို႕ ခိုင္းရသည္။
သစ္ေတာဦးစီးရုံးရွိရာလမ္းမွဝင္၍ မိနစ္အနည္းငယ္ ေမာင္းျပီးေသာ္ ဘယ္ဘက္ ေျမနီလမ္းအေကြ ့မွ ျမစိမ္းေတာင္ သာသနာျပဳ ေတာရစခန္းအား ၫႊန္ျပသည့္ လမ္းၫႊန္ဆိုင္းဘုတ္ေလးအား ေတြ ့ရသည္။ ဂဝံေက်ာက္ခင္းထားေသာ ေျမနီလမ္းသည္ ျပင္းထန္ေသာမိုးအား အန္မတုႏိုင္ရွာပါ။ အနီးအနားျခံမ်ား၌ ေနထိုင္သူမ်ားသည္ ဤလမ္းကိုသာ အားကိုးေနရသည္။ သူတို႕လည္းျဖည္းညင္းစြာ သြားလာ ေနၾက သည္။ အခ်ိဳ႕သည္ စက္ဘီးႏွင့္ျဖစ္၍ အခ်ိဳ႕မွာ ဆိုင္ကယ္ႏွင့္ျဖစ္သည္။ ေျမနီလမ္းေဘး ဘယ္၊ ညာ၌ ၾကံခင္းမ်ား၊ မာလကာျခံ၊ သရက္၊ သံပရာ အစရွိသည့္ ျခံမ်ားကို ေတြ႕ရသည္။
တိုက္ႀကီးၿမိဳ႕ႏွင့္လိေမၼာ္ျခံေက်းရြာသည္ သံုးမိုင္ခရီးျဖစ္၍ ဘာမွမၾကာလိုက္ဘဲ ရြာတြင္း သို႕ေရာက္သည္။ ရြာလယ္မွာ ျမစိမ္းေတာင္ရြာေက်ာင္းအားေတြ႕ရသည္။ ျမစိမ္းေတာင္ ဟုဆိုေသာ္လည္း ကုန္းမို႔မို႔ သာ ျဖစ္ပါသည္။ လိေမၼာ္ျခံရြာသည္ ျခံဝိုင္းၾကီးမ်ား စုစည္းထား၍ ေတာအုပ္ၾကီး သဖြယ္ ျဖစ္ေနသည္။ ယခု ေတြ႕ရသည္႔ျမစိမ္းေတာင္ေတာရေက်ာင္းသည္လည္း ေတာႀကီးအလယ္ ေတာင္ကုန္းေလးေပၚမွ ေစတီ ပုထိုးမ်ား၊ ဂႏၶကုဋိမွန္ေက်ာင္းႀကီး၊ ဝါးတဲေက်ာင္း၊ ဇရပ္၊ ဆရာေတာ္ အရွင္ျမတ္သီတင္းသံုးသည္႔ သစ္သားေက်ာင္းတို႕ျဖင့္ ေတာအုပ္အလယ္မွာ တင့္တယ္လွ၏။ ေတာင္ကုန္းထိပ္ ညာဘက္ ဂႏၶကုဋိ မွန္ေက်ာင္းႀကီးေဘးမွာ ေစတီတစ္ဆူအား ဖူးေတြ႕ရသည္။ ေစတီအား ဆီမီး၊ အေမႊးနံ႔သာမ်ားျဖင့္ ပူေဇာ္ ကန္ေတာ့ၿပီးေသာ္ အနီးရွိမွန္ေက်ာင္းႀကီးအား ေလ့လာမိသည္။ ဂႏၶကုဋိမွန္ေက်ာင္းေတာ္ႀကီး ျဖစ္သည္။ အတြင္း၌ ‘တိေလာကမွန္ေအာင္’ ဘြဲ႕ေတာ္အမည္ရွိ ႐ုပ္ပြားေတာ္ျမတ္ႀကီး သီတင္းသံုး စံပယ္ ေနပါသည္။ ဘုရားဒါယကာႀကီး ဆရာႀကီးအဘိုးေစာမွ ၁၂၉၅ ခုႏွစ္တြင္ တည္ထားကိုးကြယ္ လွဴဒါန္း ခဲ့ေၾကာင္း သိရပါသည္။ မွန္ေက်ာင္းေဆာင္အသစ္ႀကီးမွာ အလွဴရွင္ျဖစ္သူ ဦးျမတ္ေဌးလင္း+ ဇနီး ေဒၚစုစုကိုတို႔မွမတည္ၿပီး လွဴဒါန္းခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရပါ၏။ ဂႏၶကုဋိမွန္ေက်ာင္းေတာ္ေဘးတြင္ ႏွစ္က်ိပ္ ရွစ္ဆူေစတီေတာ္အား ဖူးေတြ႔ရသည္။ ဘုရားဒါယကာမွာ ဆရာႀကီး အဘိုးေစာျဖစ္ေနသည္ကို ေတြ႔ရျပန္ပါ၏။ သို႔အတြက္ေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္သည္ ဆရာႀကီးအဘိုးေစာအား စိတ္ဝင္စားလာမိ၏။ သူ႔အ ေၾကာင္းကို သိခ်င္လာသည္။ ဘုရားအနီးမွာ အသက္(၆၀)ဝင္းက်င္ရွိ လူႀကီးတစ္ေယာက္အား ေတြ႔ရ၍ အဘိုးေစာဆိုသူမွာ မည္သူနည္းဟု စပ္စုမိပါသည္။ ထိုသူက - “ကၽြန္ေတာ္က ျမစိမ္းေတာင္ေက်ာင္းရဲ႕ ေဂါပကဥကၠ႒ပါ။ ဦးျမေရႊလို႔ ေခၚပါတယ္။ ယခုျမင္ေတြ႔ေနရတဲ့ေစတီေတြဟာ ဆရာႀကီး အဘိုးေစာ တည္ခဲ့တာေတြပါပဲ။ အဘိုးေစာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သိခ်င္ရင္ သူ႔ေျမးႏွစ္ေယာက္ ရွိပါတယ္။ တစ္ေယာက္က လမ္းျပင္ေနတယ္၊ တစ္ေယာက္က ေက်ာင္းေပၚမွာ ေခၚေပးပါ့မယ္”
အဘုိးေစာတည္ထားခဲ့ေသာကမာၻလုံးေစတီေတာ္
ေစတီေတာ္ေဘးရွိ ဆရာေတာ္ေက်ာင္းသို႔သြားရာ ေျမလမ္းအား ျပဳျပင္ေနသူတစ္ေယာက္ကို ဥကၠ႒ ဦးျမေရႊမွ လွမ္းေခၚလိုက္ပါသည္။ ထိုပုဂၢိဳလ္၏အမည္မွာ ဦးေအာင္တင္ျဖစ္ပါသည္။ အဘိုးေစာ၏ သား အႀကီးမွ ေမြးဖြားသူျဖစ္သည္။ ေျမးျဖစ္သူ ေနာက္တစ္ဦးျဖစ္ေသာ ေဒၚစိန္သိမ္းဆိုသူလည္း ေရာက္လာ ၏။ သူမက ဆရာႀကီးအဘိုးေစား၏ သားအငယ္မွေမြးဖြားသူ ျဖစ္ပါသည္။
ေျမးမ်ားေျပာျပေသာ ဆရာႀကီး အဘိုးေစာ၏အေၾကာင္း
ဂမၻီရေလာကီပညာရပ္မ်ား တပ္ကၽြမ္းေသာ ဆရာႀကီးအဘိုးေစာ၏မူလဇာတိမွာ တြံေတးဘက္က ျဖစ္ပါသည္။ သူသည္ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားျဖစ္ကာ နယ္လွည္႔ ေဆးကု၊ ေဗဒင္ေဟာရင္း တိုက္ႀကီးၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္လာသည္။ ထိုစဥ္က လိေမၼာ္ျခံသည္ ရြာမဟုတ္ေသး။ ေတာႀကီးမ်က္မည္းလည္းမက်၊ ရြာလည္း မဟုတ္၊ သစ္ဝါးထူထပ္ေသာ ျခံဝိုင္းႀကီးမ်ားျဖင့္ ႐ိုးမႏွင့္တစ္ဆက္တစ္စပ္တည္း ရွိေနခဲ့သည္။ အဘိုး ဆရာေစာက ျခံတဲးမ်ားကိုစုေဝးၿပီး လိေမၼာ္ျခံရြာကေလးကို စတင္ တည္ေထာင္သည္။
မၾကာမီ ထိုေနရာသို႔ ဘုန္းဘုရားႀကီး ဘိုးေပါက္စိန္ ေရာက္ရွိလာခဲ့သည္။ ဘိုးေပါက္စိန္သည္ ယခု ျမစိမ္း ေတာင္ရြာေက်ာင္းျဖစ္မည္႔ ေတာင္ကုန္းငယ္အေျခတြင္ ဝါးေက်ာင္းေလးႏွင့္ သီတင္းသံုးရင္း ေတာင္ ကုန္းေလးေပၚမွာ ကိုးနဝင္းေစတီေလး တည္ထားကိုးကြယ္သည္။ ဘုန္းဘုရားႀကီး ဘိုးေပါက္စိန္ႏွင့္ ဆရာႀကီးအဘိုးေစားတို႔ ဆံုေတြ႔ၾက ေသာအခါ ဆရာတပည္႔ ျဖစ္ကုန္ၾကသည္။
ဘုန္းဘုရားႀကီးဘိုးေပါက္စိန္က အဘိုးဆရာေစာအား သာသနာျပဳလုပ္ငန္းမ်ား ဤေတာင္ကုန္း၌ ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ရန္ ၫႊန္ၾကားၿပီး တျခားတစ္ေနရာသို႔ ထြက္ခြာသြားခဲ့သည္။ အဘိုးဆရာေစာ သည္ သူ၏ျမလက္စြပ္ေလးအားေရာင္းၿပီး ကိုးနဝင္းေစတီကို ငံု၍ဉာဏ္ေတာ္ျမႇင့္ၿပီး ‘ႏွစ္က်ိပ္ရွစ္ဆူ’ ဘြဲ႔အမည္ျဖင့္ တည္ထားကိုးကြယ္ခဲ့သည္။ ျမလက္စြပ္ အစိမ္းေရာင္ေလးကိုေရာင္းၿပီး သာသနာျပဳ ရ သျဖင့္ ထိုေတာင္ကုန္းေလးအား ‘ျမစိမ္းေတာင္’ ဟုအမည္သမုတ္ခဲ့သည္။
ယခုမွ ကၽြန္ေတာ့္အျမင္ ရွင္းသြားသည္။ အဘိုးဆရာေစာသည္ ႏွစ္က်ိပ္ရွစ္ဆူေစတီေတာ္အျပင္ တိေလာကမာန္ေအာင္ ႐ုပ္ပြားေတာ္၊ ေရႊလင္းယုန္ေစတီ၊ ကမာၻလံုးေစတီႏွင့္ မဟာေစတီႀကီး ကိုပါတည္ ထားခဲ့သည္။ မဟာေစတီႀကီးသည္ ငလ်င္လႈပ္တုန္းက ယိမ္းယိုင္သြားခဲ့သျဖင့္ ဆရာေတာ္မွ ျပန္လည္ ္ျပဳျပင္ၿပီး ‘မဟာဝိသုဒၶိေစတီ’ ဟုဘြဲ႔အမည္သမုတ္ခဲ့သည္။ ကမာၻလံုးပံု ေစတီရံ (၄)ဆူ ဝိုင္းရံထားေသာ ေစတီတစ္ဆူမွာ ၾကည္ၫိဳဖြယ္ေကာင္းလွသည္။
ျမစိမ္းေတာင္ေပၚမွာ ေဗာဓိေညာင္ပင္ႀကီးကား ႀကီးမားအုပ္ဆိုင္းၿပီး အရိပ္အာဝါသ ေကာင္း လွသည္။ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားရွင္ ပၪၥဝဂၢီငါးဦးတို႔အား တရားေဟာေနဟန္ ႐ုပ္ပြားေတာ္ျမတ္ႏွင့္ အေဆာက္ အအံု ငယ္တစ္ခု ရွိသည္မွာ ေညာင္ပင္ႀကီးအရိပ္ႏွင့္ ၾကည္ၫိဳဖြယ္ေကာင္းလွသည္။ အဘိုးဆရာေစာ၏ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈမ်ားအတြက္ သာဓုေခၚရပါသည္။
ေရႊလင္းယုန္ေစတီေဘး မလွမ္းမကမ္းမွာ အဘိုးဆရာေစာ၏အုတ္ဂူကို ေတြ႔ရသည္။ အသက္(၁၀၅)ႏွစ္မွာ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ေသာ အဘိုးသည္ အသက္ရွည္လွသည္။
အဘိုးသည္ လိေမၼာ္ျခံေက်းရြာအျပင္ ကိုင္းကြင္းႀကီး၊ အလယ္ရြာ၊ ျမေက်ာက္ဖ်ာ၊ ေတာင္တစ္လံုး၊ ေရႊေျပာင္ေျပာင္ စသည့္ ဂ်ိဳးျဖဴဘက္မွရြာမ်ားမွာလည္း ဘုရား၊ ေစတီမ်ား တည္ထားခဲ့သည့္ ပုဂၢိဳလ္ထူး တစ္ဦး ျဖစ္ပါသည္။ အဘိုးဆရာေစာ ကြယ္လြန္ေတာ့ သူ၏အိမ္ကိုဖ်က္ၿပီး ျမစိမ္းေတာင္ေက်ာင္း တိုက္တြင္ ဆရာေတာ္ သီတင္းသံုးရန္ ေက်ာင္းေဆာက္လုပ္ လွဴဒါန္းခဲ့ပါသည္။ လက္ရွိ ျမစိမ္းေတာင္ အမည္ရွိေတာင္ကုန္းႏွင့္ အနီးဝင္းက်င္အပါအဝင္ ေျမ(၁၀)ဧကခန္႔မွာ အဘိုးဆရာေစား၏ ျမလက္စြပ္ ေလးအား ေရာင္းခ်ၿပီး ဝယ္ယူ၍ ေက်ာင္းေျမအျဖစ္ လွဴဒါန္းခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမစိမ္းေတာင္ သာသနာ့နယ္ေျမ၏ ပထမဆံုးပႏၷက္ခ်သူမွာ ဘုန္းဘုရားႀကီး ဘိုးေပါက္စိန္ျဖစ္ၿပီး ေစတီပုထိုးမ်ားျဖင့္ ၾကည္ၫိဳဖြယ္ျဖစ္ေအာင္ ဒုတိယ ပႏၷက္ခ်သူမွာ အဘိုးဆရာေစာ ျဖစ္ပါသည္။
သို႔ေသာ္ -
သာသနာ့ထြတ္ေခါင္ ဝိပႆနာ ေအာင္လံေတာ္အား စတင္လြင့္ထူသူမွာကား …။
အရွင္ဇာေနယ်အရွင္သူျမတ္
ဆရာေတာ္သည္ ပရိတၱိထက္ ပဋိပတၱိအား ပို၍အားသန္ပံုရသည္။ ဤသည္မွာလည္း ဘဝေပး အေၾကာင္း ရွိခဲ့ပါသည္။ ခမည္းေတာ္ ဦးႂကြက္နီႏွင့္ မယ္ေတာ္ေဒၚသန္းတို႔မွ ေမြးဖြားလာခဲ့ေသာ အရွင္သည္ လူငယ္ဘဝမွာ လိေမၼာ္ျခံရြာတြင္ ျခံလုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္၍ စားေသာက္ခဲ့ရသည္။ ျခံလုပ္ငန္း တို႔၏ ထံုးစံအတိုင္း ေျမေပါက္မည္။ ကိုင္းျမက္ရွင္းမည္။ မီး႐ိႈ႕ရမည္။ ဤမွာပင္ ဘဝအခ်ိဳးအေကြ႔က ျဖစ္လာရေတာ့၏။ ‘ေတာမီးတကြက္၊ မုဆိုးတစ္သက္’ ဆိုေသာ ဆရာေတာ့္စကားသည္ အလကား မဟုတ္။ မီး႐ႈိ႕ေနရင္းႏွင့္ ပိုးေကာင္၊ မႊားေကာင္ေလးမ်ား ေျပးလႊား ေသေက်ၾကသည္ကို ျမင္ေတြ႕လိုက္ ရေသားအခါတြင္ ဆရာေတာ္ေလာင္းလ်ာ ျခံသမားေလးသည္ စိတ္မခ်မ္းသာျဖစ္ရပါေတာ့၏။ အတိတ္ဘဝမွ အထံုပါရမီသည္ ဆရာေတာ္ ေလာင္းလ်ာ အား သတိ သံေဝဂရေစ၍ ဘဝအခ်ိဳး အေကြ႕တစ္ခုသို႔ ေျပာင္းသြား ေစပါေတာ့သည္။ သူတစ္ပါး၏ အသက္အားေသေက် ပ်က္စီးေစျခင္း၏ လြတ္ရာ လြတ္ေၾကာင္း တရားသည္ကား သာသနာ့ေဘာင္ မွာသာရွိသည္ကို ေတြးမိသြားၿပီး အသက္(၂၇)ႏွစ္မွာ သာသနာ့ေဘာင္သို႔ ဝင္ေရာက္သြားေတာ့သည္။
သာသနာႏွစ္ ၂၅၂၅ ခုႏွစ္၊ ေကာဇာႏွစ္ ၁၃၄၃ ခုႏွစ္၊ တန္ခူးလဆန္း (၁၃)ရက္တြင္ တိုက္ႀကီးၿမိဳ႕လယ္ ဘုရားႀကီးေက်ာင္း ခ႑သိမ္ေတာ္မွာ ဆရာေတာ္ဦးကိတၱိအား ဥပဇၨၽာယ္ျပဳ၍ ျမင့္ျမတ္ေသာရဟန္း အျဖစ္သို႔ ေရာက္ရွိခဲ့သည္။ ဆရာေတာ္သည္ လူ႕ဘဝက တကၠသိုလ္ဝင္တန္းအထိသာ ပညာသင္ခဲ့ရ၍ မိမိ၏ပညာကံ နည္းခဲ့မႈအေပၚ အားမလိုအားမရရွိခဲ့သည္။ သို႔အတြက္ေၾကာင့္ ရဟန္းဘဝျဖင့္ ပရိယတၱိ သာသနာထက္ ပဋိပတၱိသာသနာဘက္ကို ပိုမို၍ ျပဳလိုေသာဆႏၵ ရွိခဲ့၏။ ၿမိဳလယ္ဘုရားႀကီး ေက်ာင္း၌ ပရိယတၱိစာေပမ်ား အား(၄)ဝါအထိ သင္ၾကားၿပီးသည္ႏွင့္ မင္းကြန္း၊ မဟာစည္၊ မိုးကုတ္၊ စြန္းလြန္း၊ ခ်မ္းေျမ့၊ လယ္တီဩဝါဒခံ အနာဂါမ္ ဆရာသက္ႀကီး တရားစခန္း စသည္မ်ားသို႔ လွည့္လည္၍ ဝိပႆနာတရားမ်ားကို အားထုတ္ခဲ့ ပါသည္။ တရားစခန္းမ်ားမွျပန္လာၿပီး လိေမၼာ္ျခံရြာအေရွဘက္ ပဲခူး႐ိုးမထဲရွိ ျပန္႔ႀကီးေတာရတြင္ တစ္ပါးတည္း ေတာရေဆာက္တည္ခဲ့သည္။ တရားလိုခ်င္ေနေသာ ပုဂၢိဳလ္အတြက္ ႐ိုးမငွက္ဖ်ားႏွင့္ ေတာဆင္႐ိုင္းမ်ား၏ အႏၱရာယ္သည္ ဆရာေတာ္အား မတားဆီးႏိုင္ခဲ့ပါ။
ဆရာေတာ္၏ ေဂါစရဂါမသည္ကား အလယ္ရြာျဖစ္၏။ တစ္ပါးတည္းေတာရေဆာက္တည္ရသည့္ အရသာထူး ကို ဆရာေတာ္ ႏွစ္ၿခိဳက္ေနမိသည္။ ေမတၱာ၏စြမ္းအားမ်ားကား ဆရာေတာ့္အတြက္ ဆင္႐ိုင္းမ်ား ေဘးရန္မွ အကာအကြယ္ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ တိုက္ႀကီးၿမိဳနယ္၏ ထိုေဒသသည္ ဆင္႐ိုင္းမ်ား ေသာင္းက်န္း လြန္း ေသာေဒသ ျဖစ္ပါသည္။ လူတို႔ပလည္း ယာေျမ၊ ျခံေျမမ်ားအား ေတာထဲအထိ တိုးခ်ဲ႕သည္။ ဆင္႐ိုင္းမ်ားက လည္း သူတို႔စားက်က္နယ္ေျမ က်ဥ္းေျမာင္းလာ၍ လူတို႔၏စိုက္ခင္းမ်ား၊ ေက်းရြာမ်ားထဲအထိ ဝင္ေရာက္ ဖ်က္ဆီး လာသည္။ ထိုသို႔ဖ်က္ဆီးလာ၍ လူတို႔ကလည္း ရရာ လက္နက္မ်ားျဖင့္ ျပန္လည္တြန္းလွန္သည္။ ထိုသို႔တိုက္ခိုက္သျဖင့္ ဆင္တို႔ကလည္း အၿငိဳးထားၿပီး ရက္ရက္ စက္စက္ လက္တံု႔ျပန္ၾကသည္။
လိေမၼာ္ျခံ ေက်းရြာအုပ္စုရွိ အလယ္ရြာ၊ ကိုင္းကြင္းႀကီး ျမန္မာစုေက်းရြာမ်ားသည္ ေတာဆင္႐ိုင္းမ်ား၏ ရက္ရက္စက္စက္ ဝင္ေရာက္ဖ်က္ဆီးျခင္းကိုခံခဲ့ရသည္။ စိုက္ခင္းမ်ားကို ဖ်က္ဆီး႐ံုမက လူမ်ားကိုလည္း ရက္ရက္ စက္စက္ သတ္ျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။ ဆရာေတာ္၏ျပန္႔ႀကီးေတာရေလးကား နဘယံ-ေဘးမရွိ ၿငိမ္သက္ လ်က္သာ ရွိခဲ့၏။
(တရားတန္ခိုး၊ ေမတၱာစြမ္းအားသည္ က်င့္ၾကံအားထုတ္ေနေသာ ပုဂၢိဳလ္အား ေစာင့္ေရွာက္ပံုကို သတိျပဳဖြယ္။)
ဤသို႔ျဖင့္ ရဟန္းဝါ(၄)ဝါမွ(၁၀)ဝါအတြင္း တရားစခန္းေပါင္းမ်ားစြာတြင္ လွည့္လည္အားထုတ္ တရား ရွာခဲ့ သည္။ မဟာစည္ရိပ္သာသည္ အႀကိမ္အမ်ားဆံုး ဝင္ေရာက္ရာေနရာတည္း။ တရားရွာရာ တြင္ ဆရာေတာ္အတြက္ ထူးျခားေသာအလွည့္အေျပာင္း
အင္အားႀကီးမားေသာ ပုဂၢိဳလ္ထူးႀကီးမ်ားအား မွီခိုရျခင္းသည္ ကံရွိသူတို႔အတြက္ ပို၍ အက်ိဳး စီးပြား မ်ားေစတတ္သည္ဆိုေသာ စကားသည္ မွန္လွပါေပသည္။ ဆရာေတာ္ အရွင္ေဇေနယ် သည္ အဘယ္သို႔ေသာ ပုဂၢိဳလ္ထူးႀကီးႏွင့္ ေတြ႔ၾကံဳခဲ့ရသနည္း။ တရားစစ္၊ တရားမွန္မ်ားတည္ရွိ၍ က်င့္ၾကံၫႊန္ျပသူမ်ား ရွိေနသမွ် ႏွစ္ကာလ အကန္႔အသတ္မရွိ၊ အခ်ိန္အခါမေရြး ျဖစ္လိုေသာအရာကို ျဖစ္ႏိုင္ေလသည္။ သႏိၵဠိက၊ အကာလိက ဟူေသာ တရား ဂုဏ္ေတာ္တို႔မွာ လည္း ထိုသေဘာကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းႀကီး ဖြင့္ျပထား၏။ ပုေဗၺကတ ပုညတာ စက္က ဆရာေတာ္အား ထိုေဒသသို႔ ပို႔ေဆာင္ ေပးခဲ့ေလၿပီ။
သိုေသာ္…
မာရ္နတ္သည္ ဆရာေတာ္တို႔ ထိုေဒသသို႔ေရာက္လွ်င္ ဝိပႆနာ မီး႐ွဴးတန္ေဆာင္ အရိယာ သံဃာ ေတာ္ျမတ္ႀကီးႏွင့္ ေတြ႔ဆံုၾကမည္ကို သိေနေလၿပီ။ ထိုအတြက္ေၾကာင့္ ဆရာေတာ္ အရွင္ ဇာေနယ် ႏွင့္ ဓမၼခရီး ေဖာ္သံုး ဦးတို႔အား မျမင္ရေသာ အေမႊဓာတ္တို႔ျဖင့္ တားဆီးပါေတာ့သည္။ ထိုအ ျဖစ္အပ်က္က ဤသို႔တည္း။
ရဟန္းသံဃာတို႔၏ ဝိနည္းသိကၡာပုဒ္မ်ားကား ျမားေျမာင္လွသည္။ ဝိနည္း သိကၡာပုဒ္ကို မေစာင့္ထိန္း ႏိုင္၍ ခ်ိဳးေဖာက္ျခင္းေၾကာင့္ မဂ္တား၊ ဖိုလ္တား ကိစၥမ်ားျဖစ္ေပၚလာၿပီး အာပတ္သင့္၍ တရားထူး မရျခင္းပင္ ျဖစ္ပါ သည္။
အရွင္ဇာေနယ် (ယခုျမစိမ္းေတာင္ ေက်ာင္းတိုက္ဆရာေတာ္)၊ ဆရာေတာ္ အရွင္ေရဝတ (ယခု အေမ ရိကန္ႏိုင္ငံ သာသနာျပဳ)၊ ပုသိမ္မွ ဦးဉာေႏၵာဘာသႏွင့္ အမည္မမွတ္မိေတာ့ေသာ သံဃာ ေတာ္တစ္ပါး အပါ အဝင္ စုစုေပါင္း(၄)ပါးသည္ မိတၳိလာျမိဳ႕ ေတာင္ပုလုေတာရသို႔အသြား လမ္းခရီး၌ ဝိနည္းသိကၡာပုဒ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေဆြးေႏြးမိၾကရာမွ အာပတ္သင့္လွ်င္ မဂ္၊ ဖိုလ္မရႏိုင္ဟု စဥ္းစားမိၾကသည္။ သို႔ဆိုလွ်င္ မိမိတို႔ ဘာဆက္လုပ္ၾကပါမည္နည္း။ ဝိနည္းသိကၡာပုဒ္ေတြ ျမားေျမာင္ လွေသာ သံဃာ့သာသနာမွာ တရားအားထုတ္ လွ်င္ ျဖင့္ ‘မျဖစ္ပါဘူး၊ မျဖစ္ဘူး’ ဟု ကုကၠဳစၥက အေတြး မ်ား ဝင္သြားျခင္းတည္း။ မာရ္နတ္၏ အေမႊဓာတ္ကား ေၾကာက္စရာေကာင္းသေလာက္ သတိအလြန္ရွိမွ ေတာ္ေပေတာ့သည္။
“က်ဳပ္တို႔ ေတာင္ပုလုဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီးကို ဖူးေျမာ္ၿပီးလွ်င္ လူထြက္ၾကမည္။ လူ႕ဘဝျဖင္ ့ အားထုတ္ ၍ တရားအရင္ရသူက ေျပာျပၾကစတမ္း” ဟု ကတိကဝတ္ျပဳၾကၿပီး ေတာင္ပုလု ဆရာေတာ္ ႀကီး အဖူးေျမာ္ခံထြက္မည့္အခ်ိန္ကို ေစာင့္စားေနၾကသည္။ အတိတ္ပါရမီကလည္း ဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီး ထံ မေရာက္ ေရာက္ေအာင္ ပို႔ေဆာင္ေပးပံုက ထူးလွပါသည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ ဆိုေသာ္ အရွင္ဇာေနယ်တို႔ သံဃာေတာ္(၄)ပါး မိတၳိလာၿမိဳ႕ေပၚေရာက္ေတာ့ ေတာင္ပုလုေတာရသို႔ ဘယ္လို သြားရ မည္မသိ၊ ေယာင္လည္လည္ ျဖစ္ေနစဥ္ ဒကာတစ္ဦးႏွင့္ေတြ႕ၿပီး ထိုဒကာက ဆြမ္းကပ္ သည့္အျပင္ ေတာင္ပုလုေတာရသို႔ ဆိုက္ဆိုက္ၿမိဳက္ၿမိဳက္ လိုက္ပို႔ျခင္းပင္တည္း။ ေတာင္ပုလုဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီးသည္ ရဟန္းသံဃာ၊ လူပရိ သတ္ တို႔အား (၁၅)မိနစ္ခန္႔သာ ေဟာေျပာၫႊန္ျပၿပီး တရား ျဖင့္သာ ေမြ႕ေလ်ာ္တတ္သည္။ ဧည့္ပရိသတ္ မ်ားျပားျခင္းကား အရိယာပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ားအတြက္ တရား အလုပ္မွာ အလြန္ပင္ ေႏွာင့္ယွက္ ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါ သည္။
အရွင္ဇာေနယ်တို႔က သံဃာေတာ္မ်ားျဖစ္သည့္အတြက္ ေရွ႕ဆံုးမွာေနရာရသည္။ ဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီးသည္ ဘီးတပ္ကုလားထိုင္၌ သီတင္းသံုး၍ တပည့္သံဃာတစ္ပါးက တြန္းလာ၏။ ရဟန္းရွင္ လူပရိသတ္မ်ားက ဖူးေျမာ္ၾကသည္။ (၁၅)မိနစ္ခန္႔ အလုပ္ေပးတရား ေဟာေျပာၿပီးေသာ္ အရွင္ ဇာေနယ်တို႔ (၄)ပါးအား အတြင္းခန္းသို႔ ေခၚပါေတာ့သည္။ အတြင္းေရာက္ေတာ့ (၄)ပါးလံုး ေတာင္ပုလု ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး အား ဖူးေျမာ္ကန္ေတာ့ၿပီးေသာ္ မည္သို႔မွ် ထင္မွတ္ မထားေသာ စကားအား မိန္႔ခြန္းေႁခြပါ ေတာ့သည္။ ထိုစကားမွာ -
“အရွင္ဘုရားတို႔၊ မျဖစ္ဘူးမထင္နဲ႔ေနာ္။ အရွင္ဘုရားတို႔သာသနာျပဳရမွာ မျဖစ္ဘူးမထင္နဲ႔ေနာ္”ဟူ၍ ႏွစ္ႀကိမ္၊ သံုးႀကိမ္ထပ္ၿပီး မိန္႔ဆိုပါေတာ့သည္။
႐ိုက်ိဳးစြာနာယူေနၾကေသာ အရွင္ဇာေနယ်တို႔ သံဃာ(၄)ပါးမွာ- ‘ငါတို႔ ကားေပၚမွာ တိုင္ပင္ ေျပာဆို လာၾကေသာစကားကို ဆရာေတာ္ႀကီးက သိေနပါလား’ ဟုစဥ္းစားမိၾကၿပီး ပီတိပႆဒိ ျဖစ္ကာ အရွင္ဇာေနယ် ႏွင့္ သံဃာႏွစ္ပါးမွာ ဆရာေတာ္ႀကီး ၏ေျခအစံုကိုဖက္၍ ဦးခိုက္ရင္း ေမ့လဲ က်သြား ပါေတာ့သည္။ ဤကား ပီတိ၏ အဟုန္တည္း။ အရွင္ေရဝတမွာေတာ့ မူးေမ့မသြားဘဲ ဆရာေတာ္ႀကီး ကိုသာ တစိမ့္စိမ့္ဖူးေျမာ္ ေနမိပါေတာ့သည္။
(ေတာင္ပုလု ဆရာေတာ္ႀကီး၏ ေစတာပရိယအဘိညာဏ္ ဂုဏ္ေတာ္ကို ၾကည္ၫိဳရပါသည္။)
သံဃာ(၃)ပါးမွာ တစ္နာရီနီးပါးၾကာ ေမ့ေျမာသြားခဲ့ရသည္။ အရိယာအရွင္ျမတ္အား ၾကည္ၫိဳ လြန္း၍ ျဖစ္ရေသာ ပီတိအဟုန္ျဖစ္ပါသည္။ ေနာင္အနာဂတ္မွာ သာသနာျပဳရမည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း ႀကိဳတင္သိျမင္ေန၍ သြယ္ဝိုက္ကာ ခ်ီးျမႇင့္လိုက္ျခင္းတည္း။
ေတာင္ပုလုဆရာေတာ္ႀကီး၏ အလုပ္ေပးတရားကို အရွင္ေရဝတတစ္ပါးသာ နာၾကားခဲ့ရၿပီး အရွင္ ဇာေနယ်တို႔ (၃)ပါး သတိျပန္လည္ရရွိလာေသာအခါက်မွ အရွင္ေရဝတက ျပန္လည္ေဟာၾကား ျပသ ပါသည္။ အရွင္ဇာေနယ်၏ ေတာင္ပုလုဆရာေတာ္ႀကီးအား ဖူးေျမာ္ၿပီးလွ်င္ လူထြက္မည့္ကိစၥသည္ ဤမွာပင္ နိဂံုးခ်ဳပ္သြားပါ၏။
တရားထူးရႏိုင္ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားအား အရိယာသံဃာေတာ္ မေထရ္ႀကီးမ်ားက ဤသို႔သြယ္ဝိုက္၍ ခ်ီးေျမႇာက္ တတ္ၾကပါသည္။ အရိယာပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ားသည္ တပည့္သားေျမးမ်ားကို တရားလမ္းေၾကာင္း ေပၚသို႔ နည္းမ်ိဳးစံုသံုး၍ တြန္းတင္ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ဆရာေတာ္အရွင္ေဇေနယ်သည္ ေတာင္ပုလု ေတာရ၌ (၆)လၾကာခဲ့သည္။ ေတာင္ပုလုေတာရ၌ က်င့္ၾကံအားထုတ္စဥ္ ဆြမ္းအာဟာရအတြက္ မိမိ၏ သလံုး ျမင္းေခါင္းအား အသံုးျပဳ၍ ဆြမ္းခံစားခဲ့ရသည္။ ေန႔စဥ္ အသြားအျပန္(၈)မိုင္ခရီးသည္ ဆရာေတာ္ အား ဆြမ္းတန္ဖိုးကို သိေစခဲ့သည္။ ဝါဆိုခါနီးေရာက္၍ ေတာင္ပုလုေတာရမွ ျပန္ခဲ့ရသည္။ (၆)လခန္႔မွ် တစ္ဆက္ တစ္စပ္တည္း သမာဓိအင္အားသည္ အေတာ္ပင္ တိုးတက္ေနေလၿပီ။
ျပန္႔ႀကီးေတာရ၌ အားထုတ္ခဲ့သည့္ တရားအရွိန္၊ တရားစခန္းမ်ား၌ လွည့္လည္အားထုတ္ခဲ့သည့္ အက်ိဳး တရားႏွင့္ ေတာင္ပုလုေတာရ၌ ဆရာေတာ္ႀကီး၏ ေမတၱာအရွိန္အဝါေအာက္တြင္ အားထုတ္ ရေသာအခါ အရွင္ဇာေနယ်၏ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ အရွိန္အဟုန္သည္ အေတာ္ပင္ ခရီးေပါက္ ခဲ့ပါၿပီတည္း။
ဝါတြင္း၌ ျမစိမ္းေတာင္ေက်ာင္းမွာ ဝါဆိုခဲ့၏။ တိေလာကမွန္ေအာင္ ႐ုပ္ပြားေတာ္ျမတ္ႀကီးတည္ရွိရာ ဂႏၶကုဋိတိုက္ႀကီး၏ အေနာက္ဘက္ အဖီေလးသည္ ဆရာေတာ္၏ သီတင္းသံုးရာအခန္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။
မွတ္မွတ္ရရ တရားအရသာ
ေတာင္ပုလုေတာရမွျပန္လာၿပီး ေနာက္တစ္ႀကိမ္ မဟာစည္ သာသနာ့ရိပ္သာသို႔ တရားစခန္းဝင္ ေသာအခါတြင္မူ မုခ္ဦးဝသို႔ဝင္ကတည္းက သတိပ႒ာန္တရားက ကိုယ္မွာ ကပ္ပါလာၿပီတည္း။ ေတာင္ပု လုေတာရမွ ရရွိခဲ့ေသာ သီလ၊ သမာဓိ အရွိန္အဟုန္မွာ အေတာပင္ႀကီးမားပါသည္ဟု ဆရာေတာ္မွ မိန္႔ဆို ပါသည္။ ထိုသီလ၊ သမာဓိကို အေျခခံလာေသာ ဆရာေတာ္၏ တရားအေပၚထားရွိေသာ သဒၶါ တရားကို မည္သည့္ ပုဂၢိဳလ္ဖ်က္ဖ်က္ မပ်က္ႏိုင္ေတာ့ပါ။ ဗိုလ္(၅)ပါး တက္ညီလက္ညီ ရွိၾကေလၿပီ။
ဆရာေတာ္မိန္႔ဆိုခဲ့သည္မွာ ေရွးယခင္က မိမိျပဳလုပ္ခဲ့ရေသာ တရားအလုပ္သည္ ဝိပႆနာ ဟုသာ ထင္ခဲ့သည္။ စင္စစ္ သမထတရားအလုပ္သာ ျဖစ္ေနခဲ့သည္။ တရားသည္ သမထကို အေျခခံ ေသာ္လည္း အခ်ိန္တန္လွ်င္ ဝိပႆနာသို႔တက္မွ သံသရာမွလြတ္ေၾကာင္း၊ မဂ္၊ ဖိုလ္သို႔ မ်က္ေမွာက္ ျပဳႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ ေတာင္ပုလုေတာရေရာက္မွ အထင္မွားေနေသာ သမထ လမ္းေၾကာင္း မွသည္ ဝိပႆနာ မဂၢင္ေဖာင္ႀကီးေပၚသို႔ စီးမိပါေတာ့သည္။
(ေယာဂီမ်ား ဆရာရွာမႈ မွန္ကန္ျခင္း ျဖစ္စဥ္တည္း။ မိမိႏွင့္သင့္ေတာ္သည့္ ပမၼ႒ာန္းတရားအား ျပသေပးႏိုင္မည့္ ဆရာသည္ ေရးႀကီးဆံုးျဖစ္သည္ကို သတိျပဳဖြယ္။)
ဆရာေတာ္သည္ တရားစခန္းမ်ားသို႔ မေရာက္ဘူးစဥ္က မသြားတတ္မလာတတ္၍ လိေမၼာ္ျခံရြာမွ ဦးသီဟ ဆိုေသာ ကိုရင္ႀကီးတစ္ပါးက လိုက္ပို႔ခဲ့ရသည္။ (ေက်းဇူးရွင္တစ္ပါးဟု မိန္႔ပါသည္။) ကိုရင္ႀကီး က မင္းကြန္းရိပ္သာသို႔ ပထမဆံုးလိုက္ပို႔ပါသည္။ ဆရာေတာ္မွာ သတိပ႒ာန္တရားကို ပြားမ်ား အားထုတ္ရင္း တရားအေပၚယံုၾကည္ေသာ သဒၶါတရား အလြန္အမင္း ထက္သန္လာၿပီး ရွိသမွ် ပစၥည္းမ်ားအား လွဴပစ္သည္ အထိ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ေနပံု၊ ထိုင္ပံု၊ ေျပာပံု၊ ဆိုပံုမ်ားသည္ သူမ်ားႏွင့္မတူ။ တရားအေပၚမွာသာ အာ႐ံုစူးစိုက္ မႈမ်ားေန၍ ပတ္ဝန္းက်င္အား ေမ့ေလ်ာ့သြားခဲ့ရ၏။ ဒုကၡျဖစ္ေပၚရာ ခႏၶာကိုယ္ႀကီးအား စက္ဆုပ္ရြံရွာလာ၍ ဘာကိုမွ မက္ေမာတြယ္တာမႈ မရွိေတာ့။ ထို႔ေၾကာင့္ ရွိပစၥည္း မ်ားအား လွဴပစ္ျခင္းပင္။ ဒါကိုမသိေသာသူမ်ားက ဒီကိုယ္ေတာ္ စိတ္ေဖာက္ျပန္သြားၿပီလားဟု ထင္ခဲ့ၾက သည္။ တရား၏ သိမ္ေမြ႕ႏူးညံ့မႈမ်ားကို ကိုယ္တိုင္ ကိုယ္က် မခံစားတတ္ၾက၍ တရား လုပ္ေနေသာ သူမ်ားကို စိတ္မႏွံ႕သူဟု ထင္သူထင္၊ အခ်ိဳ႕မွာ ကာယကံ၊ ဝစီကံ၊ မေနာကံမ်ားျဖင့္ ေစာ္ကား မိတတ္ၾကပါသည္။ အရိယူပ ကံႀကီးထိုက္မွာကို သတိျပဳဖြယ္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။
မင္းကြန္းရိပ္သာမွ တာဝန္ရွိသူ တခ်ိဳ႕က ဒီကိုယ္ေတာ္ စိတ္ေဖာက္သြားၿပီထင္၍ ဂ႐ုစိုက္ ေစာင့္ၾကည္ ့ ျခင္းပင္ခံခဲ့ရပါသည္။ ထိုအေၾကာင္းအရာမ်ားအား တရားအားထုတ္ေဖာ္ အားထုတ္ဖက္ တြံေတးမွ ကရင္ ဦးပၪၥင္းႀကီး တစ္ပါးက ျပန္ေျပာျပ၍ သိရျခင္းပင္။
“အရွင္ဘုရားကို တရားအားထုတ္ေနစဥ္မွာ ႏွစ္ေယာက္၊ သံုးေယာက္ ေလာက္က အၿမဲေစာင့္ၾကည့္ ေနတာ သိလား”
ဟုေမးရား-
“ဘာျဖစ္လို႔မ်ားလဲ၊ တပည့္ေတာ္လည္း တရားအားထုတ္ေနတာပဲ”
ေျပာေတာ့ ကရင္ဦးပၪၥင္းႀကီးက-
“အရွင္ဘုရား အျပဳအမူေတြက ေဖာက္သလိုျဖစ္ေနေတာ့ သူတို႔က စိုးရိမ္တာေပါ့” ဟုဆိုသည္။
မင္းကြန္းရိပ္သာမွ မဟာစည္ရိပ္သာသို႔ေျပာင္းၿပီး စခန္းဝင္ေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ေနသည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ား မဟာစည္ထိ လိုက္လာၾကသည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။ ‘ဒီကိုယ္ေတာ္ ဘာမ်ားျဖစ္မလဲ’ ဟုထင္ၾကသည္ ဆို၏။
ဆရာေတာ္၏မိန္႔မွာခ်က္
“တရားရွာရာ၌ မည္သည့္နည္းပင္ ျဖစ္ေစ (မင္းကြန္း၊ မဟာစည္၊ မိုးကုတ္၊ လယ္တီ) တစ္နည္းနည္း အား တစိုက္မတ္မတ္၊ တစ္ဆက္တစ္စပ္တည္း က်င့္ၾကံအားထုတ္သြားလွ်င္ မိမိ ရည္ရြယ္ရာ ပန္းတိုင္သို႔ ဆိုက္ဆိုက္ၿမိဳက္ျမိဳက္ ေရာက္သြား ႏိုင္သည္။ ဟိုနည္းေကာင္းႏိုး၊ ဒီနည္းေကာင္းႏိုးျဖင့္ လိုက္လံစူးစမ္းေနရင္းျဖင့္ တရားလမ္းေၾကာင္းမွ ေသြဖည္ သြားတတ္သည္။ ယခုေခတ္လူေတြက တစ္ႏွစ္တစ္ခါ ဘုရားပြဲက်င္းပသလိုမ်ိဳး တစ္ႏွစ္တစ္ခါမွ တရားစခန္းဝင္၊ ၿပီးေတာ့ အိမ္ျပန္ေရာက္ေတာ့ေမ့။ ဒါနဲ႔(၁)ကေနခ်ည္းပဲ ျပန္ျပန္စ ေနၾကတာ။ ေနာက္ဆိုရင္ (၁)ေတာင္ရေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူး” ဟုမိန္႔ၾကားပါသည္။
တရားဟူသည္ လြယ္လြယ္ႏွင့္ မရသလို ခက္ေအာင္ဆိုၿပီးေတာ့လည္း မိမိခႏၶာကိုယ္အား ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္းေနစရာမလို။
သို႔ေသာ္…
ဝီရိယအားကိုမေလွ်ာ့ဘဲ မဆုတ္မနစ္ေသာ ဇြဲ၊ လံု႔လျဖင့္ မီးပြတ္ေသာေယာက္်ားကဲ့သို႔ က်င့္ၾကံ အားထုတ္ရသည္။ သဒၶါႏွင့္ပညာ၊ သမာဓိႏွင့္ဝီရိယ ႏြားႏွစ္ေကာင္က သကဲ့သို႔ မွ်တမႈရွိမွသာ ဝိပႆနာယာဥ္ သည္ နိဗၺာန္သို႔ ေရာက္ႏိုင္ေၾကာင္း ႏွင့္ ယခုေခတ္လူမ်ားသည္ တရားစခန္း တစ္ခါဝင္ ၍ ဉာဏ္စဥ္တရား တစ္ခါ နာရလွ်င္ပဲ ကိစၥၿပီးၿပီ ထင္ေနၿပီး လမ္းခုလတ္မွာ ထိုင္ပစ္ လိုက္ၾကသည္။ သို႔အတြက္ေၾကာင့္ တရားသည္ တစ္ဆက္ တစ္စပ္တည္း မဟုတ္ေတာ့ဘဲ ေပ်ာက္သြား ၍ အစ သံသရာမွ အဆံုးသို႔မေရာက္ေတာ့ဘဲ တဝဲလည္ လည္ ျဖစ္ေနတတ္ၾက၏။ တခ်ိဳကလည္း တရားစခန္း ဝင္တာ ဘယ္ႏွစ္ရက္ရွိၿပီ၊ တရားထူးမရႏိုင္ေသးဘူးလား။ ရသင့္ပါၿပီ စသည္ျဖင့္ ေလာေန တတ္ၾက သည္။ ၾကက္ဥေဖာက္စက္ထဲ ၾကက္ဥထည့္ၿပီးအေကာင္ေဖာက္သလို ဘယ္ႏွစ္ရက္ဆိုလွ်င္ ေပါက္ရမည္ ဟု တရားကို မသတ္မွတ္သင့္ၾကပါေပ။
ဘုရားရွင္၏ ဧကဓမၼပါဠိ တတိယဝဂ္၌-
‘ေကာင္းမြန္မွန္ကန္ေသာ တရားက်င့္ဝတ္ မဟုတ္ရာ၌ လံု႔လ၊ ဝီရိယႀကီးသူသည္ ဒုကၡေရာက္၍ လံု႔လနည္းသူသာ ခ်မ္းသာရ၏။ က်င့္ၾကံေသာ္လည္း ဆင္းရဲလြတ္ေၾကာင္းတရားမဟုတ္ေသာေၾကာင့္ တည္း။
ေကာင္းမြန္ မွန္ကန္ေသာ တရားက်င့္ဝတ္၌ကား လံု႔လ၊ ဝီရိယႀကီးသူသာ ခ်မ္းသာ၍ လံု႔လနည္း သူမွာ ဆင္းရဲရသည္’ ဟု သာသနာ ့လမ္းစဥ္ႏွင့္ သာသနာ့အျပင္မွ လမ္းစဥ္တို႔ ဝီရိယအသံုးခ်ပံုကို ႏိႈင္းယွဥ္ ၍ ေဟာေတာ္ မူခဲ့ပါသည္။
ဆရာေတာ္ မိန္႔သည္မွာလည္း ဤအတိုင္းပင္။ တရားကို တစိုက္မတ္မတ္ရွိေနမွသာ လိုခ်င္ေသာ တရားထူးကို ရႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါ၏။ ယခုေခတ္လူ အမ်ားသည္ သဒၶါတရား၊ ဒါနတရား အလြန္ထက္သန္ ၾကပါ သည္။ သို႔ေသာ္ အရာရာ၌ အလြန္အားနည္းေနၾကသည္။ တရားထူး တရားျမတ္ရႏိုင္ေသာ အခြင့္ေကာင္း၊ အခါေကာင္းထဲမွာ ဘာေၾကာင့္ တရားမရႏိုင္ၾကသနည္း ဆိုေတာ့ လူမႈဒုကၡ ပလိေဗာဓ မ်ားေနၾကရ၍ တရား စခန္းမွာ အခ်ိန္မေပးႏိုင္ၾကသျဖင့္ တရားရမည္ၾကံလိုက္၊ ေပ်ာက္သြားလိုက္ျဖင့္ လံုးခ်ာလိုက္ေနၾကျခင္းပင္ ျဖစ္ပါေတာ့သည္။
ျမစိမ္းေတာင္ေတာရ (၁)
ျမစိမ္းေတာင္ရြာေက်ာင္း တရားရိပ္သာမွ ေျခက်င္ေလွ်ာက္လွ်င္ (၁)နာရီခန္႔ရွိမည္ထင္ပါသည္။ ျခံေတြဆိုေသာ္လည္း စင္စစ္ေတာႀကီးမ်က္မည္းထဲ ေရာက္ေနသလိုခံစားရသည္။ ဆရာေတာ္ အရွင္ဇာေနယ် တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ ေတာရ(၄)ခုတြင္ ေတာရ(၁)မွာ အႀကီးဆံုးတရားရိပ္သာ ျဖစ္ပါ သည္။ အလယ္ရြာဟိုဘက္မွာက ေတာရ(၃)၊ ေတာရ(၄)သည္ ေတာရ(၁)မွ မိနစ္(၃၀)ခန္႔ေလွ်ာက္လွ်င္ ေရာက္သည္။ ေတာရ(၁)တရားရိပ္သာအနီး လွ်ိဳေျမာင္ထဲ၌ မူလက ဆရာေတာ္ တရား အားထုတ္ ရာ တရားစခန္းေဟာင္း ရွိသည္။ ‘ေတာရ(၁)စခန္းေဟာင္း’ ဟုေခၚၾကသည္။ သံဃာႏွစ္ပါး၊ သံုးပါးသီတင္း သံုးေနၾကသည္။ ယခင္က ဆရာေတာ္ႏွင့္ တပည့္သံဃာအနည္းငယ္သာ သီတင္းသံုးခဲ့ၾကသည္ ဆို၍ ဆင္႐ိုင္းမ်ား ေပါမ်ားေသာ ထိုေတာ ႀကီးထဲ၌ က်င့္ၾကံအားထုတ္ရဲေသာ ဆရာေတာ္၏ ေမတၱာစြမ္းအား ကို ၾကည္ညိဳမိပါေတာ့သည္။
ေတာရ(၁)သည္ အတန္င္ အဝန္းအဝိုင္းက်ယ္ျပန္႔ကာ မူလကေတာႀကီးကိုရွင္းလင္းၿပီး သီဟိုဠ္ျခံ ႀကီး အျဖစ္ စိုက္ပ်ိဳးထားရာမွ အလွဴအမႀကီး ေဒၚေအးက ယင္းသီဟိုဠ္ျခံႀကီးကိုဝယ္ယူၿပီး ဆရာေတာ္ ေတာရရိပ္သာ ဖြင့္လွစ္ႏိုင္ရန္ လွဴဒါန္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ဆရာေတာ္၏ ဤပဋိပတၱိသာသနာျပဳလုပ္ငန္း မ်ားအား ဆရာဒကာ အျဖစ္ ပံ့ပိုးေနသူမွာ ရန္ကုန္မွ ဦးျမတ္ေဌးလင္းႏွင့္ ဇနီးေဒၚစုစုကိုတို႔ ျဖစ္ပါသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳမွ ဦးတူးႏွင့္မိသားစုကလည္း ျမစိမ္းေတာင္ေက်ာင္း ေတာရရိပ္သာမ်ားအတြက္ ဆန္၊ ဆီ အစရွိသည့္ ဆြမ္းကိစၥအျပင္ နဝကမၼ ဝတၳဳ အလွဴမ်ား ကိုလည္း ဦးေဆာင္စုစည္းၿပီး တစ္လတစ္ခါ လာေရာက္လွဴဒါန္းေနသည္မွာ သာဓုအႏုေမာဒနာ ေခၚေလာက္ပါေပ၏။
အို- ေယာဂီ သူေတာ္စင္အေပါင္းတို႔ …
မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ နည္းနာအတိုင္း အနည္းဆံုး(၁၅)ရက္ပဲ စခန္းဝင္ဝင္၊ တစ္လ၊ ႏွစ္လမွစ၍ တစ္သက္တာလံုးပဲ အားထုတ္လိုက အားထုတ္။ ဤျမစိမ္းေတာင္ရြာေက်ာင္း ပင္မ ရိပ္သာႀကီး ႏွင့္ ေတာရ (၁)၊ (၂)၊ (၃)၊ (၄) တို႔မွ ေနေရးထိုင္ေရး၊ ဆြမ္းကြမ္းမွအစ လိုေလေသးမရွိ ကူညီေထာက္ပံ့၍ ေနၾကပါသည္။ ဆရာေတာ္အရွင္ေဇေနယ်ႏွင့္အတူ တပည့္ႀကီးႏွစ္ဦးျဖစ္ေသာ ရွင္ဥကၠ႒၊ ရွင္ေသာဘနတို႔ကလည္း ကူညီ၍ တရားျပေပး၊ တရားစစ္ေပးရင္း ပဋိပတၱိသာသနာ ျပဳေန ၾကပါသည္။
ေဒၚသစၥာ၊ ေဒၚပ႑ိ၊ ေဒၚဧကတို႔ႏွင့္ သီလရွင္ေယာဂီမ်ားကလည္း ေတာရရိပ္သာ ေဝယ်ာဝစၥ အလုပ္က တစ္ဖက္၊ သတိပ႒ာန္တရား ပြားမ်ားအားထုတ္ ၾကရင္း ႀကိဳးစားေနၾကပါ၏။ စင္စစ္ ဤျမစိမ္း ေတာင္ေတာရိပ္သာသည္ ေတာႀကီးအတိလို ျဖစ္ေနသည္။ ၿမိဳ႕ျပလိုဆူညံမႈမရွိ။ က်င့္ၾကံပြားမ်ား အားထုတ္ ေနၾကေသာ ေယာဂီရဟန္း၊ သီလရွင္၊ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ ေအးခ်မ္းၿငိမ္သက္စြာ တရားထိုင္ သူကထိုင္၊ တရားမွတ္ရင္း လမ္းေလွ်ာက္သူကေလွ်ာက္ျဖင့္ ဆူညံျခင္းမရွိ ၿငိမ္းေအးလွသည္။ တစ္ပါး ေနေက်ာင္း၊ ႏွစ္ပါးေန ေက်ာင္းေလးေတြကလည္း သပ္သပ္ရပ္ရပ္ျဖင့္ ေနခ်င့္စဖြယ္။ ျမစိမ္းေတာင္ ကုန္းထိပ္ရွိ မဟာဝိသုဒၶိေစတီေတာ္ႀကီးမွ ဆည္းလည္းသံတို႔က တရားသံေဝဂ ရစရာေကာင္း လွသည္။ ႀကီးမားလွေသာ ေဗာဓိေညာင္ပင္ႀကီး၏ အရိပ္အာဝါသကလည္း ေအးခ်မ္းေပစြ။ တကယ္ေတာ့ ဤ ျမစိမ္းေတာင္ေက်ာင္း ရိပ္သာကေလးသည္ တရားကိုသာ အာ႐ံုစိုက္၍ အားထုတ္လိုသူ ေယာဂီ သူေတာ္စင္မ်ားအတြက္ တရားေအာင္ေျမဌာန ေကာင္းတစ္ခု ျဖစ္ေၾကာင္း ကလ်ာဏအႏြယ္ဝင္ သူေတာ္စင္ အေပါင္းတို႔အား ႏႈိးေဆာ္ လိုက္ရပါေပသည္။
သန္႔ဇင္
သူရဇၨမဂၢဇင္း အတြဲ(၁၀) အမွတ္(၁)
