မ်က္ခံုးလႈပ္ေနရွာၿပီ ျဖစ္တဲ့ ျမန္မာ့လက္ဖက္ရည္ၾကမ္း၀ိုင္း
လူထုေဒၚအမာ
လူထုေဒၚအမာ
လက္ဖက္ရည္ၾကမ္း၀ိုင္းဆိုတာ ေတာမွာျဖစ္ျဖစ္၊ ၿမိဳ႕မွာျဖစ္ျဖစ္က်မတို႔တေတြ အခ်င္းခ်င္းေတြ႔ဆံုရာ စကားစျမည္ေျပာၾကတဲ့ေနရာ ေလးပါ။ က်မတို႔လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွာ သန္႔သန္႔ရွင္းရွင္းနဲ႔ ခ်စ္စရာေကာင္းတဲ့ လူနဲ႔လူခ်င္း ခင္မင္ရင္းႏွီးစြာ ေတြ႔ဆံုၾကတဲ့ေနရာကေလး ဟာ လက္ဖက္ရည္ၾကမ္း၀ိုင္းမွာပါပဲ။
ဒီမွာပဲရပ္ေရးရြာေရး ေျပာမိၾကတယ္။ သားေရး၊ သမီးေရး ပါခ်င္လည္းပါမယ္။ ေရာင္းေရး၀ယ္ ေရးေျပာခ်င္လည္း ေျပာၾကမယ္။ သ တင္း ပလင္းဖလွယ္ရင္း၊ စိတ္ခ်ရသူေတြ တေယာက္ တေယာက္က အတြင္းသိအစင္းသိ မိတ္ေဆြေတြမို႔ ကိုယ့္ရင္ထဲမ်ဳိသိပ္ခံစား ေနရတာ ကေလးမ်ားဖြင့္ဟၾကတာလည္း လုပ္ခ်င္လုပ္မယ္။ သၿဂႋဳလ္ ျငင္းစရာေနရာေလး ျဖစ္ခ်င္လည္း ျဖစ္မယ္ေလ။
လက္ဖက္ရည္ၾကမ္း၀ိုင္းကေလးမွာ အေပါင္းအသင္းလည္းစံုတတ္တယ္။ အေၾကာင္းအရာလည္းစံုတတ္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္မလာရမေန ႏိုင္ဘဲျဖစ္ခ်င္လည္း ျဖစ္လိမ့္မယ္။
ျမန္မာတို႔ဓေလ့က မိတ္သဂၤဟဆိုတာ ဖိတ္ၾကားေနစရာမလိုဘူး။ လာမယ္လို႔လည္း ႀကိဳအေၾကာင္းမၾကားဘူး။ လာခ်င္တဲ့အခါလာ အားတဲ့သူကလာမယ္။ လာရင္ငုတ္တုတ္ႀကီးမထားဘူး။ အိမ္ရွင္က ေရေႏြးၾကမ္း၀ိုင္းကေလးနဲ႔ ဧည့္ခံတယ္။ ဒီအတြက္ ႀကီးႀကီးက်ယ္ က်ယ္ အကုန္က်ခံစရာမလိုပါဘူး။ အညာမွာဆိုရင္ ထန္လ်က္ခဲေလး တပန္းကန္၊ ပဲေလွာ္ကေလး တဆုပ္၊ လက္ဖက္ကေလး တအုပ္နဲ႔ ၿပီးတယ္။ ေအာက္အရပ္မွာ ငါးပိဖုတ္ကေလး သံပုရာရည္ညႇစ္လို႔၊ ဒါမွမဟုတ္ ငါးရံ႕ေျခာက္ကေလး ဖုတ္လုိ႔ ေရေႏြးၾကမ္းကေလးနဲ႔ တည္တယ္။ ဒါဆို ဧည့္၀တ္ေက်ၿပီးေပါ့။
အားၾကရင္ ထိုင္ပါေလ့အၾကာႀကီး၊ လက္ဖက္ရည္ၾကမ္း တအိုးကုန္သြားရင္ ေနာက္တအိုးဆက္ႏိုင္တာပဲ။ ဒါဟာ က်မတို႔လူ႔ေပါင္းသင္း ဆက္ဆံမႈပံုစံပါ။ လက္ဖက္ရည္ၾကမ္း၀ိုင္က က်န္းမာေရးကိုလည္း ဘာမွမထိခုိက္ေစပါဘူး။ စီးပြားေရးကိုလည္း ထိခုိက္ေလာက္ေအာင္ မကုန္က်ပါဘူး။
က်မတုိ႔ မႏၱေလးမွာသာ "လက္ဖက္ရည္ၾကမ္း" ေခၚတာပါ။ အင္းေလးေဒသနဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္မွာေတာ့ "အခါးရည္" လို႔ ေခၚပါတယ္။ ရန္ကုန္ဘက္မွာေတာ့ "ေရေႏြးၾကမ္း" တဲ့။ အခ်ိဳ႕အရပ္ကေတာ့ လက္ဖက္ရည္အဖန္လုိ႔လည္း ေခၚၾကပါေသတယ္။ အဖန္ေခၚေခၚ၊ အခါး ေခၚေခၚ၊ အၾကမ္းပဲေခၚေခၚ ေဒသအလိုက္ေခၚခ်င္ရာေခၚပါ။ သူကတကယ္ေတာ့ သိပ္ဖန္၊ သိပ္ခါး၊ သိပ္ၾကမ္းတဲ့အရသာ မ ေဆာင္ပါဘူး။
မိုးေရ၊ ျမစ္ေရ၊ ေခ်ာင္းေရလုိ ေရခ်ဳိကို မီးေပၚမွာဆူေအာင္တည္၊ ေရက်ိဳက္က်ိဳက္ဆူေတာ့ လက္ဖက္ေျခာက္ကေလး လက္ေလးေခ်ာင္း နဲ႔ယူခပ္၊ ခဏႏွပ္ၿပီး ခ်ေသာက္ရတဲ့ေသာက္စရာပါ။ သူ႔မွာအရသာက ဖန္တယ္ဆို႐ံုကေလး၊ ခါးတယ္ဆို႐ံုကေလးရွိၿပီး လက္ဖက္နံ႔ သင္းသင္းေလးနဲ႔ ယူေသာက္လုိက္ရရင္ ခံတြင္းရွင္းသြားပါတယ္။ ပါစပ္ထဲမွာတင္က်န္ရစ္တဲ့ ခံတြင္းခ်ဥ္ေနမႈကို ေျပသြားေစပါတယ္။
ဒါ့ေၾကာင့္ ျမန္မာ့ပါးစပ္က လက္ဖက္ရည္ၾကမ္းကို ပူေနရင္မႈတ္ေသာက္တယ္။ စကားေျပာေကာင္းေနလုိ႔ ေအးသြားရင္ အပူကေလး ျဖည့္စရာရွိရင္ နည္းနည္းျဖည့္၊ မရွိရင္ ေမာ့ေသာက္ခ်လိုက္တာပါ။ အျမည္းကေလး တဖဲ့တရြဲ႕ယူ၀ါးလိုက္၊ လက္ဖက္ရည္ကေလး တက်ိဳက္က်ိဳက္လိုက္၊ အာလာပသလႅာပကေလး ေျပာလုိက္နဲ႔ အလြန္အဆင္ေျပပါတယ္။ လက္ဖက္ေျခာက္ကို ရွမ္းျပည္နယ္ဘက္နဲ႔ အင္းထဲက အစိမ္းမခတ္ဘူး။ ေလွာ္ၿပီးမွခတ္တယ္။ ေလွာ္ခတ္ေတာ့ တမ်ိဳးေမႊးတာကိုး။
က်မတုိ႔ႏိုင္ငံက ပူတဲ့ႏိုင္ငံမဟုတ္လား။ ပူတဲ့ႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ လူေတြအဖို႔တေန႔ကို ေရအာတာပုလင္းနဲ႔ ၃ ပုလင္းေသာက္ဖို႔ လုိအပ္ပါသတဲ့။ ၿပီးေတာ့ ဒီခႏၶာကိုယ္က အနည္းဆံုး တပုလင္းျပန္ထုတ္ၾကရသတဲ့။ အဲဒီ လုိအပ္တဲ့ေရကို က်မတုိ႔လူေတြက ေရေအး၊ ေရစိမ္းေသာက္ တယ္။ ေရက်က္ေအးေသာက္တယ္။ လက္ဖက္ရည္ၾကမ္းေသာက္တယ္ေလ။ ဘယ္အရည္ေသာက္လို႔မွ လူ႔က်န္းမာေရးကုိမထိခိုက္ ဘူး။ ေသာက္ခ်င္ရာသာ ေသာက္ေရာ့။
ဒါ့ေၾကာင့္ အလ်ဴဒါန၀ါသနာပါတဲ့ က်မတို႔ လူမ်ိဳးက သစ္ရိပ္၀ါးရိပ္ေကာင္းေကာင္းမွာ ေသာက္ေရအိုးစင္ သန္႔သန္႔ျပန္႔ျပန္႔ကေလး တည္ၿပီး ေသာက္ေရလွဴတယ္။ အိမ္ကုိလာတဲ့ မိတ္သဂၤဟအစိမ္းအက်က္မေရြး လက္ဖက္ရည္ၾကမ္းကို တတ္ႏိုင္ရင္ အျမည္းကေလးနဲ႔ တည္ခင္းရတာကို ဘာမွ ဘယ္သူကမွ၀န္မေလးဘူး။ ေက်ေက်နပ္နပ္ ျပဳစုပါတယ္။ ဒါဟာက်မတို႔ရဲ႕ အမ်ဳိးသားေရး ယဥ္ေက်းမႈပါပဲ။
ခုေတာ့ အရက္ေသစာ စီးပြားေရးသမားမ်ားက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လက္ဖက္ရည္ၾကမ္းယဥ္ေက်းမႈကို "ဘီယာ" နဲ႔ အစားထိုးၾကစို႔၊ တအား ႀကိဳးစားလို႔ ေႂကြးေၾကာ္ေနပါၿပီ။ သူတုိ႔က ဒီ "ဘီယာ" ကို စတိတ္႐ႈိးမွာ ခံုေပၚက ကခုန္၊ ခံုေအာက္က ခုန္ေနတဲ့ေနရာမွာသာ မေနေစနဲ႔၊ ျမန္မာ့႐ိုးရာ သႀကၤန္ပြဲကိုလည္း ဘီယာထဲမွာႏွစ္ထားဖို႔ ႀကိဳးစားၾက တဲ့။ အလားတူပြဲတိုင္းမွာ"ဘီယာ" ဖံုးလႊမ္းေပေစ။ ဘီယာဟာအခုဆုိ ရင္ နည္းမ်ဳးိစံုနဲ႔ ထြင္းေဖာက္၀င္ေရာက္တိုးေ၀ွ႔ ေနရာယူလာႏိုင္ၿပီး။ ဘီယာဟာ ျမန္မာလူငယ္လူရြယ္ေတြထဲ အမ်ားႀကီး က်ယ္ျပန္႔လာ ၿပီ လို႔ စီးပြားေရးေဆာင္းပါး တပုဒ္မွာ ဖတ္လုိက္ရပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဘီယာေၾကာ္ျငာေတြ မ်ိဳးစံုေနပံုကိုလည္း ဒီေဆာင္းပါးကေရးျပတယ္။ ၀ယ္သူကို ေပါက္မဲေတြ၊ ဆုေတြေပးတာကတ နည္း၊ နည္းမ်ိဳးစံုေအာင္ ေၾကျငာရမယ္။ ဘီယာအေရာင္းဟာ တႏွစ္နဲ႔တႏွစ္ မတူဘူး။ ပိုလို႔ပိုလို႔ ေရာင္းေကာင္ေနၿပီ မဟုတ္လားလုိ႔ ဒီေဆာင္ပါးက ေရးပါတယ္။
ေၾကျငာဆိုတာကလည္း ေၾကာက္စရာအေကာင္းသား မဟုတ္လား။ ဘီယာဆိုတာ တကယ္ေတာ့ ေသရည္ပါ။ သူ႔အထဲမွာမူးယစ္ ေစတတ္တဲ့ ေသ၊ စြဲလမ္းေစတတ္တဲ့ ေသ ရာခိုင္ႏႈန္း ၅% ကေနၿပီး ၈% အထိ ပါ၀င္ပါတယ္။
ဒါကိုပဲ ဘာအရက္မွ မပါေလဟန္၊ အခ်ိဳရည္တမ်ိဳး ျဖစ္ေလဟန္ ေျပာတဲ့လူကေျပာတယ္။ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြမွာ ေရမေသာက္ဘူး။ ဘီယာေသာက္ၾကတယ္လို႔ သတင္းလႊင့္သူက လႊင့္တယ္ေလ။ ၿပီးေတာ့ က်မတို႔ကို ဆီေလွ်ာ့စားပါ။ ဆီဟာလူ႔က်န္းမာေရးအတြက္ ကို လက္စေရာ ပိုတက္ေစႏိုင္တာမို႔ ဆီစားမ်ားရင္ အႏၱရယ္ရွိပါတယ္လုိ႔ သတိေပးေနသံမ်ား ေန႔တုိင္းနီးပါး ၾကားေနရပါတယ္။ ဘီယာ ေသာက္ရင္ ဘီယာထဲမွာပါတဲ့ ပစၥည္းက လူ႔ခႏၶာကိုယ္မွာ ကိုလက္စေရာ ပိုတက္ေစတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဘီယာက လူ႔ေသြးထဲအဆီ ဓာတ္မ်ားေစတဲ့ပစၥည္း ပါပါတယ္။ ဘီယာေဖာ ေဖာေနတာ၊ ဘီယာ၀ ၀ေနတာဆိုတဲ့စကား က်မတို႔လူေတြ ေျပာတာၾကားလာရပါၿပီ။
တကယ္ဆုိေတာ့ အေနာက္ႏိုင္ငံနဲ႔ က်မတို႔လို ပူအိုက္တဲ့ႏိုင္ငံနဲ႔က ဘာဆုိင္ပါသလဲ။ ဒီမွာ တေန႔ကိုအာတာပုလင္းႀကီး ၃ ပုလင္းကုန္ ေလာက္ေရေသာက္ဖို႔လိုတဲ့ ႏိုင္ငံမွာ ေရအစားေသရည္ပါတဲ့ ဘီယာကို ေသာက္ၾကရင္ အရက္ေသာက္လုိ႔ ၾကံဳေတြ႔ရတဲ့ က်န္းမာေရးထိ ခိုက္မႈမ်ိဳး ေသာက္သူတုိင္း ျဖစ္ၾကရမွာေပါ့၊ အလကားရတဲ့ ေရေကာင္းကို မေသာက္ဘဲ ေစ်းႀကီးလွတဲ့ဘီယာကိုေသာက္ေတာ့ မစြဲခင္ ေတာင္ပိုက္ဆံက ေသာက္ေသာက္လဲ ကုန္က်ဦးမွာ မဟုတ္လား။
ၿမိဳ႕ေတြမွာ ဘီယာေသာက္သင္၊ ဘီယာေသာက္ က်င့္ေနၾကၿပီျဖစ္ေလေတာ့ "ဘီယာယဥ္ေက်းမႈ" ဆုိတာကို က်မတို႔တေတြ၊ မိဘျပည္ သူေတြ၊ ဆရာသမားေတြ၊ ရဟန္းရွင္လူေတြက ႏိုးႏိုးၾကားၾကား တားဆီးတိုက္ဖ်က္ဖို႔ လုိေနပါၿပီ။ ေသေသာက္ၾကဴးတဲ့လူမ်ဳိး၊ ေသ အရက္ေၾကာင့္ အသက္တုိၿပီး ေရာဂါဆိုးႀကီးမ်ားနဲ႔ ေသရမယ့္အျဖစ္က လြတ္ေအာင္ သတိ၀ီရိယနဲ႔ တားၾကပါ။ အသိနဲ႔ တားၾကပါ။
ျမန္မာ့လက္ဖက္ရည္ၾကမ္း၀ိုင္းက တဦးနဲ႔တဦး ရင္ႏွီးခ်စ္ခင္မႈပိုတယ္၊ ဗဟုသုတရတယ္၊ သတင္းစံုၾကားရတယ္၊ အသိပညာတုိးႏိုင္ တယ္။ ဘီယာ၀ိုင္းက ရန္ျဖစ္တယ္၊ ငါးပါးသီလအားလံုး က်ဳိးေပါက္ႏိုင္တယ္၊ ေရာဂါရတယ္၊ ပိုက္ဆံကုန္တယ္။
ဒါေၾကာင့္ ေခတ္အေလွ်ာက္၀င္ေရာက္လာတဲ့ မေကာင္းမႈေတြကို တမ်ဳိးသားလံုးက တားဆီးႏိုင္ဖို႔ အေရးႀကီးပါၿပီ။
လူထုေဒၚအမာ
ဧၿပီလ၊ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္။
(ကလ်ာ ေအာက္တုိဘာ ၂၀၀၉)
